Κατά τη δεκαετία του '50, όταν άρχισε να φουντώνει ο Ψυχρός Πόλεμος, το ΝΑΤΟ ίδρυσε διάφορες μυστικές ακροδεξιές οργανώσεις σε όλα τα κράτη της Δυτικής Ευρώπης.
Οι οργανώσεις αυτές ήταν μέρος ενός δικτύου με την κωδική ονομασία Stay Behind και είχαν αποστολή να πολεμήσουν από τα μετόπισθεν τους κομμουνιστές, σε περίπτωση που καταλάμβαναν την εξουσία. Σε μερικές χώρες, όπως η Ιταλία, η Τουρκία και η Ελλάδα, οι οργανώσεις αυτές διείσδυσαν στα συστήματα εξουσίας των κρατών και διαμόρφωναν πολιτική.
Το δίκτυο των οργανώσεων αυτών επικράτησε να λέγεται Γκλάντιο, από το όνομα της ιταλικής οργάνωσης, που έγινε η πιο διάσημη. Στην Ελλάδα, η κωδική ονομασία της οργάνωσης ήταν «Προβιά» και στην Τουρκία «Κόκκινη Προβιά». Η «Προβιά», που ξεπήδησε από τον ΙΔΕΑ, ευθύνεται για τις πιο σοβαρές δράσεις εις βάρος της δημοκρατίας, όπως το Σχέδιο Περικλής, τα Ιουλιανά, η 21η Απριλίου, η ΕΟΚΑ Β στην Κύπρο και το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου.
Αντίστοιχη είναι και η διαδρομή της «Κόκκινης Προβιάς», η οποία ευθύνεται για τρία πραξικοπήματα στην Τουρκία (27/5/1967, 12/3/1971 και 12/9/1980), την επίθεση κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης το 1955, τις επιχειρήσεις κατά των Κούρδων στην Ανατολική Τουρκία κ.λπ. Σε αντίθεση με την ελληνική «Προβιά», που είχε συνθλιβεί κάτω από τα ερείπια της κυπριακής τραγωδίας του 1974, η «Κόκκινη Προβιά» ενισχύθηκε μετά την επιτυχία της στην Κύπρο και είναι η μόνη που επιβίωσε μέχρι τις μέρες μας. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι όλοι οι κύριοι συντελεστές της οργάνωσης, των οποίων οι δραστηριότητες είδαν το φως της δημοσιότητας, είχαν δράση και δεσμούς με το καθεστώς Ντενκτάς, στην κατεχόμενη Κύπρο.
Το ιστορικό
Η τουρκική Γκλάντιο ιδρύθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 1952, λίγο μετά την ένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ (4 Απριλίου 1952). Η Οργάνωση κρυβόταν πίσω από ένα τμήμα των Ενόπλων Δυνάμεων, με την ονομασία «Συμβούλιο Εποπτείας Επιστράτευσης» (Saferberlik Taktik Kurulu - STK). Το 1965, το STK μετονομάστηκε σε Τμήμα Ειδικού Πολέμου (Ozel Harp Dairesi).
Στην οργάνωση στρατολογήθηκαν «εθελοντές πατριώτες», μεταξύ των οποίων και οι Γκρίζοι Λύκοι, που θεωρούνται υπεύθυνοι για βομβιστικές επιθέσεις και δολοφονίες εκατοντάδων πολιτών στην Τουρκία, περιλαμβανομένων δημοσίων υπαλλήλων, δημοσιογράφων, φοιτητών, αριστερών συνδικαλιστών και Κούρδων.
Η σχέση του Τμήματος Ειδικού Πολέμου με το τουρκικό παρακράτος και τους Γκρίζους Λύκους αποκαλύφθηκε με αφορμή το γνωστό αυτοκινητικό δυστύχημα που έγινε στις 3 Μαΐου 1996 στην τουρκική πολίχνη Σουσουρλούκ, 100 μίλια από την Κωνσταντινούπολη, στο οποίο σκοτώθηκε ο ανώτερος διοικητής της αστυνομίας Χουσεΐν Κοτζατάκ και ο Αμπντουλάχ Τσατλί, καταζητούμενος για δολοφονίες και διακίνηση ηρωίνης.
Ύστερα από το δυστύχημα, αποκαλύφθηκε ότι ο Τσατλί ήταν υπό την προστασία του υπουργού Εσωτερικών Μεχμέτ Αγκάρ, ο οποίος υποχρεώθηκε σε παραίτηση. Είχε δεσμούς με τη μυστική αστυνομία, που τον προστάτευε και τον προμήθευε με διπλωματικά διαβατήρια και άλλα έγγραφα, τα οποία χρησιμοποιούσε στις δραστηριότητές του ως λαθρέμπορου ηρωίνης ή για τη διοργάνωση εγκληματικών ενεργειών εις βάρος Τούρκων αντιφρονούντων.
Ένας από τους συνεργάτες του Τσατλί ήταν ο Μεχμέτ Αλί Αγτζά, που καταδικάστηκε σε φυλάκιση για το φόνο του δημοσιογράφου Αμπτί Ιπεκσί, την 1η Φεβρουαρίου 1979. Απέδρασε από τις φυλακές με τη βοήθεια του Τσατλί, ο οποίος τον εφοδίασε με πλαστές ταυτότητες και ταξιδιωτικά έγγραφα. Στις 13 Μαΐου 1981, ο Αγτζά πυροβόλησε και παρολίγον να δολοφονήσει τον Πάπα, στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, στο Βατικανό. Κλείστηκε σε ιταλικές φυλακές για 19 χρόνια και το 2000 εκδόθηκε στην Τουρκία. Κλείστηκε στις φυλακές της χώρας και τον περασμένο Ιανουάριο αποφυλακίστηκε. Ο τουρκικός Τύπος έγραψε πως το «βαθύ κράτος» ήταν αυτό που τον αποφυλάκισε. Λόγω των αντιδράσεων που προκλήθηκαν, η απόφαση για την αποφυλάκισή του ανακλήθηκε και κλείστηκε ξανά στις φυλακές.
Δεσμοί με την Κύπρο
Ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν αποδίδει σε προβοκάτσια από το «βαθύ κράτος» την πρόσφατη δολοφονία ενός ανώτερου δικαστή, που στάθηκε η αφορμή για τη ρήξη μεταξύ των ισλαμιστών και των κεμαλιστών και κατ' επέκταση μεταξύ του ΑΚΠ και του στρατού.
Ο Ερντογάν εμπλέκει το «βαθύ κράτος», επικαλούμενος και τη σύλληψη του απόστρατου λοχαγού Μουζαφέρ Τεκίν, ο οποίος θεωρείται ο εγκέφαλος της επίθεσης κατά ανώτερων δικαστών. Ο Τεκίν είχε πάρει μέρος στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο, συνδέεται με την ΤΜΤ και πηγαινοερχόταν συχνά στα κατεχόμενα, συμμετέχοντας σε εκστρατείες υποστήριξης του Ραούφ Ντενκτάς, ο οποίος μάλιστα τον είχε βραβεύσει.
Η οργάνωση ΤΜΤ είναι το παρακλάδι της τουρκικής Γκλάντιο στην Κύπρο. Η ΤΜΤ πρωταγωνίστησε σε όλα τα δραματικά γεγονότα που είχαν συμβεί στο νησί, από τη δεκαετία του '50 μέχρι την πτώση του Ντενκτάς. Το βαθύ κράτος έχει ακόμη ισχυρή παρουσία στην κατεχόμενη Κύπρο μέσω των δομών του τουρκικού στρατού και αντιτάχθηκε με σφοδρότητα στην αποδοχή του σχεδίου λύσης από τους Τουρκοκύπριους.
Η Κύπρος είναι η «περηφάνια» του τουρκικού παρακράτους. Με αφορμή την Κύπρο το «βαθύ κράτος» έκανε την πρώτη του επιχείρηση, που ήταν το πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων της πόλης το 1955.
Κατά τη διάρκεια της ΕΟΚΑ ιδρύθηκε το παράρτημα του παρακράτους στην Κύπρο (ΤΜΤ) και τέθηκε υπό τη διοίκηση του αντισυνταγματάρχη Ριζά Βουρουσκάν, ο οποίος τότε συνεργαζόταν με το Τμήμα Ειδικού Σχεδιασμού της αμερικανικής στρατιωτικής αποστολής (JUSMMAT J3).
Ο Βουρουσκάν ανέλαβε να εφαρμόσει στην Κύπρο ένα σχέδιο που εκπόνησε το Συμβούλιο Εποπτείας Επιστράτευσης, με την επωνυμία Σχέδιο Επανάκτησης Κύπρου (Kibris Istirdat Plani). Αυτό το σχέδιο καρποφόρησε το 1974, με τη συνδρομή της χούντας, που ήταν το αντίστοιχο ελληνικό «βαθύ κράτος».
Ο διοικητής του Τμήματος Ειδικού Πολέμου της Τουρκίας, την κρίσιμη περίοδο 1967-1974, ο Κεμάλ Γιαμάκ, σε πρόσφατη αυτοβιογραφία του περιγράφει με λεπτομέρεια και επιβεβαιώνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο της υπηρεσίας αυτής στην τουρκική εισβολή. Ο Γιαμάκ ήταν ο συντονιστής των επιχειρήσεων της εισβολής, ενώ πρωταγωνίστησε και στον πολιτικό σχεδιασμό. Ηταν μέλος της τουρκικής αποστολής που συνόδεψε τον Μπουλέντ Ετζεβίτ στο Λονδίνο, στις 17 Ιουλίου 1974, για να προετοιμάσει διπλωματικά την εισβολή.
Και μια λεπτομέρεια: Ο Κεμάλ Γιαμάκ, στέλεχος του Τμήματος Ειδικού Πολέμου, γνώρισε τον Ντενκτάς όταν τον συνάντησε για πρώτη φορά στην Αθήνα, το 1960, όταν συζητούνταν η Συνθήκη Εγγυήσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου