Επέτειος από τη σφαγή στο Δίστομο

Αυτές τις μέρες ήταν η επέτειος από τη σφαγή στο Δίστομο του Νομού Βοιωτίας. Για όσους δεν γνωρίζουν, θυμίζουμε ότι στις 10 Ιουνίου 1944 στο συγκεκριμένο χωριό της Βοιωτίας πραγματοποιήθηκε μια απερίγραπτη ναζιστική κτηνωδία. Η σφαγή του Διστόμου είναι μία από τις μεγαλύτερες σφαγές αμάχων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με 228 νεκρούς, εκ των οποίων και 53 παιδιά.

Στις 10 Ιουνίου του 1944, ο λοχαγός των SS Φριτζ Λάουτενμπαχ, έλαβε εντολή να μετακινήσει το λόχο του από την Λειβαδιά προς την Άμφισσα μέσω Διστόμου, με σκοπό τον εντοπισμό ανταρτών του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Οι Γερμανοί στρατιώτες μπήκαν στο Δίστομο και εκφοβίζοντας τους κατοίκους, έμαθαν ότι υπήρχαν αντάρτες στο Στείρι. Ένας από τους λόχους κατευθύνθηκε προς τα εκεί, αλλά έπεσε σε ενέδρα των ανταρτών του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Οι αντάρτες του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ , μετά από δύο ώρες μάχης, υποχώρησαν μπροστά στις γερμανικές δυνάμεις. Οι απώλειες των Γερμανών ήταν περίπου 40 νεκροί ενώ των ανταρτών περίπου 15. Μετά τη μάχη, οι Γερμανοί μπήκαν στο Δίστομο και σε αντίποινα για τις απώλειές τους, ξεκίνησαν να σφάζουν όποιον βρισκόταν στο δρόμο τους. Αποκεφάλισαν τον ιερέα του χωριού και σκότωσαν μωρά και γυναίκες, αφού πρώτα τις βίασαν. Η σφαγή σταμάτησε το βράδυ, όταν οι Γερμανοί στρατιώτες αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Λειβαδιά, αφού προηγουμένως, όμως, έκαψαν τα σπίτια του χωριού. Οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν και κατά την επιστροφή των Γερμανών στην βάση τους. Οι νεκροί του Δίστομου έφτασαν τους 228, εκ των οποίων 117 γυναίκες, 111 άντρες, όπου ανάμεσά τους ήταν και 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων. Σε αυτό το μαρτυρικό χωριό σημειώθηκε νέο ρεκόρ ναζιστικής βαρβαρότητας. Η μαρτυρία του απεσταλμένου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, Eλβετού George Wehrly, που έφτασε στο Δίστομο μετά από λίγες μέρες, κάνει λόγο για 600 νεκρούς στην ευρύτερη περιοχή ενώ αναφέρεται ότι οι σφαγιασθέντες βρίσκονταν παντού, ακόμα και κρεμασμένοι πάνω σε δέντρα.
Πολλές δεκαετίες αργότερα, υπήρξε μια θετική εξέλιξη στο θέμα της δικαίωσης των θυμάτων της ναζιστικής κτηνωδίας. Εκτελεστή κήρυξε το Εφετείο της Φλωρεντίας την απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς για καταβολή αποζημίωσης 33 εκατ. ευρώ στους συγγενείς των εκτελεσθέντων. Την απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς είχε επικυρώσει και η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου (με μεγάλη πλειοψηφία), αποκρούοντας την αναίρεση του Γερμανικού Δημοσίου και επικυρώνοντας την υποχρέωσή του να αποζημιώσει τα θύματα της θηριωδίας. Ο δικηγόρος των θυμάτων, μετέφερε τη δικαστική διαμάχη στην Ιταλία, ζητώντας να εκτελεστεί εκεί η ελληνική απόφαση. Ο ιταλικός Άρειος Πάγος επέλυσε προ τριετίας διάφορα νομικά ζητήματα, ανοίγοντας το δρόμο για κατασχέσεις περιουσιών ξένων κρατών, παρά τις απαγορεύσεις της ιταλικής νομοθεσίας. Τον Νοέμβριο του 2008, το Εφετείο Φλωρεντίας αποφάσισε να δεχθεί την εκτέλεση της απόφασης για το Δίστομο, με ένα σκεπτικό ανάλογο με αυτό που είχε χρησιμοποιήσει για να δικαιώσει θύματα ιταλικού χωριού που είχε δοκιμάσει τη ναζιστική θηριωδία.
Αυτός που θεωρείται ως βασικός υπαίτιος για τη σφαγή στο Δίστομο, είναι ο Χανς Ζάμπελ. Για τον Ζάμπελ, μέχρι και σήμερα υπάρχουν πολύ λίγες πληροφορίες. Είναι γνωστό ότι μετά το τέλος του πολέμου συνελήφθη στη Γαλλία και κατόπιν εκδόθηκε στην Ελλάδα. Στην πορεία ζητήθηκε η μεταφορά του στην Γερμανία για τις εγχώριες έρευνες όπου και παρέμεινε. Πληροφορίες κάνουν λόγο ότι ο Ζάμπελ ζει ως και σήμερα ελεύθερος.

Παραθέσαμε τις παραπάνω πληροφορίες κυρίως για να θυμίσουμε στους νεότερους πόσα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας έχει διαπράξει ο φασισμός και ο ναζισμός. Θεωρούμε απαραίτητη την ιστορική μνήμη στη σημερινή εποχή, καθώς υπάρχουν ορισμένοι νεοναζί – νεοφασίστες και νοσταλγοί του Χίτλερ παραπληροφορούν τους συμπολίτες μας και αποσιωπούν σκόπιμα τα διάφορα ναζιστικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη χώρα μας, αλλά και αλλού, την περίοδο της κατοχής.
Σε μια από τις φωτογραφίες που δημοσιεύουμε απεικονίζονται Γερμανοί στρατιώτες μπροστά από διάφορα σπίτια στο Δίστομο.