Το Σεπτέμβρη του 2011 η δίκη για το Δίστομο στη Χάγη

Το Σεπτέμβριο του 2011, θα διεξαχθεί στις αίθουσες του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης η κρίσιμη μάχη για την δικαίωση των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας του Διστόμου. Οι προσπάθειες που κατέβαλαν οι συγγενείς των θυμάτων είναι πολυετείς και αξιέπαινες. Παρόλο που οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν στάθηκαν στο πλευρό τους, προτιμώντας πάντα να έχουν καλές σχέσεις με τη Γερμανία, αυτοί πάλεψαν με συνέπεια και αποφασιστικότητα.

Τα τελευταία νέα σχετικά με τη υπόθεση του μαρτυρικού Διστόμου ήταν αρκετά ευχάριστα, καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο της Ιταλίας επικύρωσε απόφαση του Εφετείου της Φλωρεντίας, η οποία έκανε δεκτή την προσφυγή 120 συγγενών της ναζιστικής σφαγής για καταβολή αποζημίωσης από το γερμανικό Δημόσιο.

Η ιστορική αυτή απόφαση έρχεται να συμπληρώσει προηγούμενη επίσης θετική για τους συγγενείς των θυμάτων απόφαση του ιταλικού Αρείου Πάγου, που αφορούσε όμως μόνο τη διεκδίκηση των δικαστικών εξόδων της υπόθεσης.

Και οι δύο αποφάσεις του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου της Ιταλίας είναι ιδιαίτερα σημαντικές γιατί απέρριψαν τις αιτήσεις αναίρεσης του γερμανικού Δημοσίου, με τις οποίες ζητούσε να του αναγνωριστεί το προνόμιο της ετεροδικίας για τα εγκλήματα αυτά, κάτι που θα ισοδυναμούσε με δικαστική ασυλία όλων των πράξεων βίας και θηριωδίας των ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής στην Ελλάδα.

Ωστόσο, η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Ιταλίας δεν μπορεί να εκτελεστεί αυτή τη στιγμή. Οι δικαιωμένοι συγγενείς, πριν προχωρήσουν σε εκτέλεση της απόφασης αυτής κατά ακινήτων του γερμανικού Δημοσίου στην Ιταλία, πρέπει να περιμένουν την έκδοση και της απόφασης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης, στο οποίο έχει προσφύγει το γερμανικό κράτος, μετά την πρώτη αρνητική γι' αυτό απόφαση του ιταλικού Ανώτατου Δικαστηρίου. Στο Δικαστήριο της Χάγης θα παραστεί και η Ελλάδα ως μη διάδικος.

Με επίκληση της ετεροδικίας έχουν παγώσει εξάλλου στην Ελλάδα (έπειτα από σχετική απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου) όλες οι άλλες δικαστικές προσφυγές αποζημίωσης για ανάλογες πράξεις εγκλημάτων πολέμου (π.χ. Καλάβρυτα, Κάνδανος κ.α.).

Ο Στέλιος Περράκης, καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αρχιτέκτονας της ελληνικής προσφυγής, τόνισε τη σημασία της διεκδίκησης των εθνικών μας αξιώσεων έναντι «φίλων» και εταίρων, ακόμη και σε δύσκολες συγκυρίες.

Στη Χάγη θα βρεθούν αντιμέτωπες η Γερμανία και η Ιταλία, ενώ η Ελλάδα θα παρέμβει ως μη διάδικος. Ο Στέλιος Περράκης είπε μεταξύ άλλων ότι «Εφόσον η Ελλάδα δεν έχει εκτελέσει –ακόμη- την απόφαση «Δίστομο», ούτε έχει θέσει μέχρι σήμερα στη Γερμανία αυτοτελώς και τυπικά ζήτημα πολεμικών επανορθώσεων για τη συμπεριφορά των δυνάμεων κατοχής στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (ή και το αναγκαστικό δάνειο), η παρέμβαση ήταν, για ηθικούς, νομικούς, πολιτικούς λόγους, επιβεβλημένη. » .