Ο απόρρητος φάκελος της ΕΥΠ για τα πετρέλαια του Αιγαίου και το Σημίτη στα χέρια του Α. Παπανδρέου. Η ομιλία που δεν έγινε ποτέ

Τον Αύγουστο του 1995, ο τότε αρχηγός της ΕΥΠ (Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών) Ναύαρχος Λεωνίδας Βασιλικόπουλος, παρέδωσε στον Ανδρέα Παπανδρέου ένα απόρρητο φάκελο, που εμπεριείχε ένα χάρτη. [Σημείωση : Ο Λ. Βασιλικόπουλος διατηρούσε φιλική σχέση με τον Α. Παπανδρέου και διετέλεσε Αρχηγός της ΕΥΠ από τον Οκτώβριο του 1993 ως τον Απρίλιο του 1996].

Ο χάρτης στηριζόταν στα ευρήματα ενός αμερικανικού δορυφόρου, ο οποίος είχε εντοπίσει μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου στο Αιγαίο Πέλαγος. Τα κοιτάσματα εντοπίζονταν από την Κάρπαθο έως τη Γαύδο, συμπεριλαμβανομένων και των βραχονησίδων με το όνομα Ίμια. «Προάγγελος γεγονότων. Πρέπει να οργανωθούμε» είπε ο Ανδρέας Παπανδρέου και πρόσθεσε : «Εάν εμείς το μαθαίνουμε τώρα, οι Τούρκοι το γνωρίζουν εδώ και εβδομάδες».

Μια σημαντική λεπτομέρεια που θα πρέπει επίσης να αναφέρουμε είναι ότι ο ίδιος φάκελος περιείχε και κάποια έγγραφα που αφορούσαν τον τότε Υπουργό Βιομηχανίας του ΠΑΣΟΚ (και μετέπειτα Πρωθυπουργό) Κώστα Σημίτη.

Η ομιλία του Α. Παπανδρέου στη Δ.Ε.Θ. και η συμφωνία για τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης

Λίγες ημέρες μετά, στο πλαίσιο της 60ης Διεθνούς Έκθεσης της Θεσσαλονίκης, ο Πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου και ο τότε Υπουργός Εξωτερικών Κάρολος Παπούλιας συναντώνται με τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών Αντρέι Κόζιρεφ (8 Σεπτεμβρίου 1995). Το θέμα της συνάντησης ήταν η κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης (!). Ανακοινώθηκε ότι τα δυο μέρη (Ελλάδα και Ρωσία) έχουν καταλήξει σε οριστική συμφωνία, όμως η έναρξη των έργων είναι θέμα των κατασκευαστικών εταιρειών.

Στην ομιλία του στην ΔΕΘ, ο Ανδρέας Παπανδρέου κάνει λόγο για επερχόμενο θερμό επεισόδιο με την Τουρκία (!). Αυτή η αναφορά πέφτει σαν κεραυνός εν αιθρία αφού οι σχέσεις των δύο χωρών διένυαν μία από τις ομαλότερες περιόδους της ιστορίας εκείνη τη χρονική περίοδο. Στην συνέντευξη τύπου, ο Ανδρέας Παπανδρέου δείχνει φανερά δυσαρεστημένος από την πολιτική που ακολουθεί ο Υπουργός Βιομηχανίας Κώστας Σημίτης. Όταν ρωτήθηκε αν ήταν ικανοποιημένος με τους χειρισμούς του υπουργού Βιομηχανίας, απάντησε αρνητικά. Η ψυχρή σχέση μεταξύ των δύο ανδρών επιδεινώνεται περισσότερο και τελικά επέρχεται η ρήξη.

Η παραίτηση Σημίτη από την κυβέρνηση και ο ανασχηματισμός

Στις 11 Σεπτεμβρίου 1995, ο Κ. Σημίτης εξαπέλυσε ευθείες βολές κατά του Πρωθυπουργού και παραιτήθηκε από την Κυβέρνηση και από το Εκτελεστικό Γραφείο του ΠΑΣΟΚ, επικαλούμενος τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη, με τις οποίες επιρρίπτονταν έμμεσα ευθύνες στον Σημίτη για το ζήτημα των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Στον ανασχηματισμό της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ που έγινε στις 15 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν έδωσε κανένα υπουργείο στον Κώστα Σημίτη.

Τον Οκτώβριο του 1995 ψυχραίνονται οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας. Το  Υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας επέστρεψε στις 26 Οκτωβρίου στην ελληνική πρεσβεία της Βόννης ως αβάσιμες 1000 αγωγές αποζημιώσεων από Έλληνες-θύματα της βάρβαρης Γερμανικής κατοχής. Παράλληλα απέστειλε νότα διαμαρτυρίας με την οποία τόνιζε ότι η διαδικασία αυτή δηλητηριάζει τις σχέσεις Ελλάδας Γερμανίας.

Η χειροτέρευση της υγείας του Α. Παπανδρέου και οι επιθέσεις στελεχών προς το πρόσωπό του

Τους τελευταίους μήνες του 1995, η κατάσταση της υγείας του Α. Παπανδρέου επιδεινώθηκε ραγδαία. Παράλληλα, εμφανίστηκαν μερικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ να εκφράζουν δημόσια τις διαφωνίες τους με τον Ανδρέα Παπανδρέου και να θέτουν θέμα ηγεσίας. Μεταξύ αυτών και ο Σημίτης, ο οποίος σε τηλεοπτική του εμφάνιση στο κανάλι Mega στις 3 Οκτωβρίου 1995, είπε ότι πρέπει ο Πρωθυπουργός να δρομολογήσει τις εξελίξεις και να ανακοινώσει πώς, πότε και με ποιες διαδικασίες θα αποχωρήσει. Πιο πριν, στις 20 Σεπτεμβρίου 1995, ο Θεόδωρος Πάγκαλος έθεσε θέμα ηγεσίας και ζήτησε να γίνει έκτακτο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ. Η ένταση μεταξύ των δύο πλευρών άρχισε να κλιμακώνεται. Στις 11 Οκτωβρίου 1995, ο Ανδρέας μίλησε στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ και επιτέθηκε εναντίον των διαφωνούντων, τονίζοντας ότι «ξεπέρασαν τα όρια ανοχής». Επίσης, πρόσθεσε ότι :  «Ένας μικρός κύκλος κεντρικών στελεχών γίνεται κύκλος αυτοκαταστροφής και διάλυσης. Μπαίνουν οι κατώτερες των περιστάσεων φιλοδοξίες. Μπαίνουν μπροστά οι προσωπικές στρατηγικές. Μπαίνει μπροστά η υποκρισία.» .

Η εισαγωγή του Ανδρέα στο νοσοκομείο και η επιστολή παραίτησης

Στις 20 Νοεμβρίου του 1995, ο Πρωθυπουργός και Αρχηγός του ΠΑΣΟΚ εισάγεται εσπευσμένα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, με πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας.  Νοσηλεύεται στη μονάδα εντατικής θεραπείας με προβλήματα στα νεφρά και στους πνεύμονες. Η μάχη του με το θάνατο θα κρατήσει μήνες. Ο Υπουργός Παιδείας Δ. Κρεμαστινός που τον επισκέφτηκε στο σπίτι του, έκρινε ότι ήταν αναγκαία η μεταφορά του στο νοσοκομείο.

Στις 15 Ιανουαρίου 1996, μετά από έντονες πιέσεις που δέχεται από διάφορα στελέχη και δικούς του ανθρώπους (μεταξύ των οποίων και ο Γιώργος Παπανδρέου), ο Ανδρέας αναγκάζεται να γράψει μέσα από το Ωνάσειο μια επιστολή παραίτησης. Ο Σημίτης βλέπει ότι επιτέλους το πεδίο μένει ελεύθερο για αυτόν, καθώς η παραίτηση του Α. Παπανδρέου είναι μια απρόσμενη εξέλιξη που κυριολεκτικά του λύνει τα χέρια.

Ο Ανδρέας ζητάει να μην πέσει το ΠΑΣΟΚ στα χέρια του Σημίτη

Ο Ανδρέας πιστεύει (δικαιολογημένα) ότι ο Σημίτης είναι φανατικός γερμανόφιλος και ιδιαίτερα επικίνδυνος για το ΠΑΣΟΚ και για την Ελλάδα. Μάλιστα, η Δήμητρα Λιάνη – Παπανδρέου σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στο Γιώργο Τράγκα είπε τα εξής : « Ο Ανδρέας φώναξε το Λαλιώτη [μέσα στο δωμάτιο του νοσοκομείου] και του είπε ‘‘ένα πράγμα θα σου πω. Μπορείς να ψηφίσεις  ό,τι  θέλεις, μπορείς να πάρεις όποια απόφαση θέλεις βεβαίως, ένα πράγμα όμως θα σου πω.  Μην  αφήσετε  το  κόμμα  να  πέσει  στα  χέρια  του  Σημίτη’’ » . Επίσης, η Δήμητρα Λιάνη – Παπανδρέου αναφέρει ότι «ο Ανδρέας Παπανδρέου πάντα έλεγε ότι ο Σημίτης είναι πράκτορας ξένων συμφερόντων και ότι ο αδελφός του [δηλαδή ο Σπύρος Σημίτης] είναι άνθρωπος των Μυστικών Υπηρεσιών της Γερμανίας» (!)  .

Η Δήμητρα Λιάνη - Παπανδρέου είχε κατά καιρούς αναφέρει διάφορες παρασκηνιακές και δολοπλόκες ενέργειες του Σημίτη, με στόχο να υπονομεύσει τον Α. Παπανδρέου. Ο Σημίτης βέβαια από την αρχή  αντιλαμβανόταν ότι ο Α. Παπανδρέου είχε τον απόλυτο έλεγχο του κόμματος και ότι θα έπρεπε να περιμένει υπομονετικά μέχρι να δει ότι … το πεδίο είναι ελεύθερο.

 Η παραίτηση του Ανδρέα από την Πρωθυπουργία, η επικράτηση του Κ. Σημίτη και τα Ίμια

Μετά από την παραίτηση του Ανδρέα από την πρωθυπουργία, ο Σημίτης έρχεται και πάλι στο προσκήνιο και καταφέρνει να πάρει τη θέση του Πρωθυπουργού (και στη συνέχεια τη θέση του Αρχηγού του ΠΑΣΟΚ).  Η Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ με εισήγηση του Γραμματέα Κώστα Σκανδαλίδη αποφάσισε τις διαδικασίες εκλογής του πρωθυπουργού από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος.

Στις 18-1-1996 η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ εκλέγει τον Κώστα Σημίτη νέο Πρωθυπουργό της χώρας. Οι αντίπαλοί του ήταν ο Άκης Τσοχατζόπουλος, ο Γεράσιμος Αρσένης και ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος. Οι πολυδιάσπαση των αντιπάλων του, ήταν κάτι που ο Σημίτης είδε ως ανέλπιστο δώρο. Μερικοί από τους πιο δραστήριους υποστηρικτές του Σημίτη για την πρωθυπουργία ήταν τότε ο Τσουκάτος (γνωστός για την υπόθεση με το ένα εκατομμύριο μάρκα που κατέθεσε στο λογαριασμό του η γερμανική εταιρεία SIEMENS), ο Τάσος Μαντέλης (ο οποίος κατά την κατάθεσή του το 2010 στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για το σκάνδαλο SIEMENS, παραδέχτηκε την είσπραξη προεκλογικής χορηγίας από τη SIEMENS ύψους 200.000 μάρκων το 1998) και η Βάσω Παπανδρέου.

Σχετικά με την αξέχαστη ψηφοφορία της 18^ης Ιανουαρίου 1996, αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Λαλιώτης δήλωσε εξαρχής ότι θα ψηφίσει το Σημίτη (πράγμα που ήταν αντίθετο με αυτό που του είχε ζητήσει από το νοσοκομείο ο Ανδρέας Παπανδρέου). Στον Α’ Γύρο, ο Σημίτης και ο Τσοχατζόπουλος αναδείχθηκαν ισόπαλοι, παίρνοντας 53 ψήφους ο καθένας. Στο Β’ Γύρο ο Σημίτης νικάει με σκορ 86 – 75.

Λίγες μέρες αργότερα, ξεσπάει η ελληνοτουρκική κρίση στα Ίμια. Ο Ανδρέας Παπανδρέου από την πλευρά του, έδινε στο νοσοκομείο τη μάχη για τη ζωή, την οποία κέρδισε προσωρινά στις 22 Μαρτίου 1996.

Ο θάνατος του Ανδρέα, η ομιλία που δεν έγινε ποτέ και η εκλογή του Σημίτη ως Αρχηγού του ΠΑΣΟΚ (Ιούνιος 1996)

Το 4ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ στα τέλη Ιουνίου του 1996, θα ήταν αυτό που θα έκρινε την διαδοχή στην ηγεσία του κόμματος. Εκεί ο λόγος του Ανδρέα Παπανδρέου, θα ήταν καταλυτικός για τις εξελίξεις. Όλα έδειχναν ότι ο Ιούνιος θα ήταν ο πιο κρίσιμος μήνας. Στο τέλος του μήνα θα κρινόταν η τύχη του κόμματος και μάλλον και ολόκληρης της χώρας. Ο Ανδρέας είχε αποφασίσει να μιλήσει δημόσια και να αποτρέψει τη συνωμοσία που πίστευε ότι είχαν σχεδιάσει από κοινού οι ΗΠΑ με τη Γερμανία.

Σκοπεύει να κάνει μια ομιλία που να περιέχει μερικές σημαντικές αποκαλύψεις. Καλεί τον Αντώνη Λιβάνη στο σπίτι του στην Εκάλη για να γίνει το σκαρίφημα της ομιλίας. Είναι 22 Ιουνίου του 1996.

Στις 8.00  το απόγευμα,  ο Ανδρέας Παπανδρέου έχει ολοκληρώσει την ομιλία (που ο ίδιος χαρακτηρίζει βαρυσήμαντη) και ο Νίκος Αθανασάκης την έχει δακτυλογραφήσει στον υπολογιστή του σπιτιού της Εκάλης. Ο Λιβάνης έχει ήδη αποχωρήσει. Στο σπίτι του ηγέτη του ΠΑΣΟΚ παρέμειναν ο Νίκος Αθανασάκης και ο Τηλέμαχος Χυτήρης όπου συνέφαγαν, τους οποίους ο Ανδρέας Παπανδρέου χαιρέτησε δια χειραψίας όταν το δείπνο ολοκληρώθηκε.

Όσοι έτυχε να μιλήσουν με άτομα του στενού πυρήνα των έμπιστων συνεργατών του Ανδρέα, λένε ότι επρόκειτο για μια πύρινη ομιλία που εμπεριείχε και αποκαλυπτικές αναφορές για σχέδιο εκποίησης της Ελλάδας.

Η μοίρα όμως είχε διαφορετικά σχέδια. Ενώ η (τελευταία) ομιλία του Ανδρέα ήταν έτοιμη και αποθηκευμένη στον υπολογιστή, ο Νίκος Αθανασάκης μαζί με τον Τηλέμαχο Χυτήρη κάθονταν στη βεράντα της βίλας και συζητούσαν.

Στις 1.00 τα ξημερώματα, βγαίνει η νοσοκόμα που παρακολουθούσε τον Ανδρέα και τους ανακοινώνει ότι υπήρχε πρόβλημα. Αμέσως καλούν τον Υπουργό Υγείας Κρεμαστινό που καταφτάνει σε σύντομο χρονικό διάστημα, όμως ήταν ήδη αργά. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, ήταν νεκρός.

Το ιατρικό ανακοινωθέν που εκδόθηκε ανέφερε : « Περί ώραν 1,30 ο πρόεδρος Ανδρέας Παπανδρέου αιφνιδίως αισθάνθηκε δυσφορία και ανέπτυξε κοιλιακή ταχυκαρδία, η οποία εντός δύο λεπτών εξελίχθηκε σε ηλεκτρομηχανικό διαχωρισμό. Εγένετο παρατεταμένη προσπάθεια ανανήψεως. Η γενική εικόνα και τα εργαστηριακά ευρήματα, είναι συμβατά με οξύ ισχαιμικό επεισόδιο, το οποίο τελικώς επέφερε και το θάνατο, στις 2,30 το πρωί της Κυριακής 23 Ιουνίου 1996 » . Στις 26 Ιουνίου 1996 έγινε η κηδεία.

Ο Νίκος Αθανασάκης, έτρεξε στον υπολογιστή για να περισώσει αυτή την ιστορική ομιλία – ντοκουμέντο. Έκανε ένα αντίγραφο για τον εαυτό του, αλλά διέγραψε το αρχείο από τον σκληρό δίσκο του Ανδρέα Παπανδρέου.

Το 4^ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ έγινε στις 30 Ιουνίου 1996. Ο  Σημίτης κατάφερε να κερδίσει στην κρίσιμη μάχη. Η  πλειοψηφία των μελών του ΠΑΣΟΚ που παρευρέθηκαν στο  Συνέδριο ανέδειξαν τον Σημίτη ως ηγέτη του ΠΑΣΟΚ με 2.732 ψήφους, έναντι 2.324 ψήφων που πήρε ο Άκης Τσοχατζόπουλος.

Η  ομιλία του Ανδρέα, δεν διαβάστηκε ποτέ, παρ’ ότι προοριζόταν για το 4^ο συνέδριο.

Λίγους μήνες αργότερα, η χήρα του Ανδρέα, η Δήμητρα Λιάνη – Παπανδρέου, αναζήτησε αυτό το ιστορικό ντοκουμέντο. Προσπάθησε να επικοινωνήσει με τον Νίκο Αθανασάκη, αλλά δεν στάθηκε δυνατόν να τον βρει. Επικοινώνησε τότε με τον Τηλέμαχο Χυτήρη. Του ζήτησε να της βρει την ιστορική ομιλία. Δύο ημέρες μετά, τον ξαναπήρε στο τηλέφωνο αφού δεν είχε ανταπόκριση. Ο στενός συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου της είπε τότε ότι δεν ήταν δυνατόν να της δώσει την ομιλία, διότι αυτός και ο Νίκος Αθανασάκης είχαν πάρει “όρκο τιμής” να μην την αποκαλύψουν ποτέ.

Έτσι λοιπόν, η ιστορία σκέπασε με ένα πέπλο μυστηρίου αυτή την ομιλία, την τελευταία πολιτική πράξη ενός ανθρώπου που κυβέρνησε την Ελλάδα για 11 χρόνια.

Η συνέχεια της ιστορίας

Η συνέχεια της ιστορίας είναι γνωστή. Οι διαδικασίες για τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης δεν προχώρησαν . Ο  Σημίτης κατάφερε να κερδίσει στην κρίσιμη μάχη του 4ου συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ (30 Ιουνίου 1996).

Έτσι, έγινε ο κυρίαρχος του παιχνιδιού και κυβέρνησε τη χώρα για 8 χρόνια. Παράλληλα, φρόντισε (για ευνόητους λόγους) να αξιοποιήσει τους δύο στενούς συνεργάτες του Ανδρέα, δηλαδή τον Αθανασάκη και το Χυτήρη, καθώς και τον Πέτρο Λάμπρου (γνωστό και ως «ταμία» του Ανδρέα).

Τον Μάρτιο του 1996 ο Σημίτης έκανε τον Αθανασάκη Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Τύπου και ΜΜΕ, ενώ τον Μάιο του 2000, τοποθετήθηκε μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας του ΠΑΣΟΚ.

Ο Τηλέμαχος Χυτήρης έγινε, με απόφαση του Σημίτη, Yφυπουργός Τύπου και Μ.Μ.Ε., Εκπρόσωπος της Διυπουργικής Επιτροπής για την Ολυμπιάδα του 2004 και συντονιστής για τα θέματα επικοινωνίας του πρωθυπουργού.