Το Σεπτέμβρη του 2011 η δίκη για το Δίστομο στη Χάγη

Το Σεπτέμβριο του 2011, θα διεξαχθεί στις αίθουσες του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης η κρίσιμη μάχη για την δικαίωση των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας του Διστόμου. Οι προσπάθειες που κατέβαλαν οι συγγενείς των θυμάτων είναι πολυετείς και αξιέπαινες. Παρόλο που οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν στάθηκαν στο πλευρό τους, προτιμώντας πάντα να έχουν καλές σχέσεις με τη Γερμανία, αυτοί πάλεψαν με συνέπεια και αποφασιστικότητα.

Τα τελευταία νέα σχετικά με τη υπόθεση του μαρτυρικού Διστόμου ήταν αρκετά ευχάριστα, καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο της Ιταλίας επικύρωσε απόφαση του Εφετείου της Φλωρεντίας, η οποία έκανε δεκτή την προσφυγή 120 συγγενών της ναζιστικής σφαγής για καταβολή αποζημίωσης από το γερμανικό Δημόσιο.

Η ιστορική αυτή απόφαση έρχεται να συμπληρώσει προηγούμενη επίσης θετική για τους συγγενείς των θυμάτων απόφαση του ιταλικού Αρείου Πάγου, που αφορούσε όμως μόνο τη διεκδίκηση των δικαστικών εξόδων της υπόθεσης.

Και οι δύο αποφάσεις του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου της Ιταλίας είναι ιδιαίτερα σημαντικές γιατί απέρριψαν τις αιτήσεις αναίρεσης του γερμανικού Δημοσίου, με τις οποίες ζητούσε να του αναγνωριστεί το προνόμιο της ετεροδικίας για τα εγκλήματα αυτά, κάτι που θα ισοδυναμούσε με δικαστική ασυλία όλων των πράξεων βίας και θηριωδίας των ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής στην Ελλάδα.

Ωστόσο, η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Ιταλίας δεν μπορεί να εκτελεστεί αυτή τη στιγμή. Οι δικαιωμένοι συγγενείς, πριν προχωρήσουν σε εκτέλεση της απόφασης αυτής κατά ακινήτων του γερμανικού Δημοσίου στην Ιταλία, πρέπει να περιμένουν την έκδοση και της απόφασης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης, στο οποίο έχει προσφύγει το γερμανικό κράτος, μετά την πρώτη αρνητική γι' αυτό απόφαση του ιταλικού Ανώτατου Δικαστηρίου. Στο Δικαστήριο της Χάγης θα παραστεί και η Ελλάδα ως μη διάδικος.

Με επίκληση της ετεροδικίας έχουν παγώσει εξάλλου στην Ελλάδα (έπειτα από σχετική απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου) όλες οι άλλες δικαστικές προσφυγές αποζημίωσης για ανάλογες πράξεις εγκλημάτων πολέμου (π.χ. Καλάβρυτα, Κάνδανος κ.α.).

Ο Στέλιος Περράκης, καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αρχιτέκτονας της ελληνικής προσφυγής, τόνισε τη σημασία της διεκδίκησης των εθνικών μας αξιώσεων έναντι «φίλων» και εταίρων, ακόμη και σε δύσκολες συγκυρίες.

Στη Χάγη θα βρεθούν αντιμέτωπες η Γερμανία και η Ιταλία, ενώ η Ελλάδα θα παρέμβει ως μη διάδικος. Ο Στέλιος Περράκης είπε μεταξύ άλλων ότι «Εφόσον η Ελλάδα δεν έχει εκτελέσει –ακόμη- την απόφαση «Δίστομο», ούτε έχει θέσει μέχρι σήμερα στη Γερμανία αυτοτελώς και τυπικά ζήτημα πολεμικών επανορθώσεων για τη συμπεριφορά των δυνάμεων κατοχής στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (ή και το αναγκαστικό δάνειο), η παρέμβαση ήταν, για ηθικούς, νομικούς, πολιτικούς λόγους, επιβεβλημένη. » .

Πίνακας χρέους και ελλείμματος διαφόρων χωρών

Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ιταλία …. Η κάθε χώρα έχει διαφορετικά προβλήματα (άλλη υψηλό χρέος, άλλη μεγάλο έλλειμμα κτλ), η πορεία είναι όμως η ίδια. Στην αρχή μπαίνει στο στόχαστρο των αγορών, στη συνέχεια παίρνει σκληρά μέτρα λιτότητας τα οποία όμως δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα και στη συνέχεια οδηγείται εκτός αγορών και προσφεύγει στο μηχανισμό στήριξης της Ε.Ε.

Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία διήνυσαν ολόκληρη τη διαδρομή, η Ιταλία βρίσκεται ακόμα στη μέση. Τα δημοσιονομικά μέτρα σε κάθε χώρα είναι παρόμοια. Η επέκταση της καπιταλιστικής κρίσης στην Ιταλία, η οποία είναι η Τρίτη αγορά χρέους παγκοσμίως μετά τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία και η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, πιέζει ασφυκτικά τους ηγέτες της Ε.Ε., οι οποίοι βλέπουν να αυξάνεται ο κίνδυνος κατάρρευσης του ευρώ.

Κάντε κλικ πάνω στην εικόνα, για να δείτε έναν πίνακα του δημοσίου χρέους και του ελλείμματος διαφόρων χωρών της Ευρώπης.

Σενάρια για νέο κόμμα από Μ. Θεοδωράκη και αντιμνημονιακούς του ΠΑΣΟΚ

Τον τελευταίο καιρό πληθαίνουν τα σενάρια σύμφωνα με τα οποία ο Μίκης Θεοδωράκης (δημιουργός της οργάνωσης «Σπίθα») ετοιμάζεται να ιδρύσει ένα νέο πολιτικό κόμμα μαζί με διάφορα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που αντιδρούν στο μνημόνιο της υποτέλειας, καθώς και στελέχη που διαγράφηκαν από το κυβερνών κόμμα λόγω της αρνητικής τους στάσης απέναντι στο ΔΝΤ.

Το νέο κόμμα πιθανότατα θα λέγεται «Νέα Ελλάδα», αν και δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμα. Ο πυρήνας του κόμματος θα είναι οι αντιμνημονιακοί του ΠΑΣΟΚ που έχουν αποχωρήσει ή έχουν διαγραφεί από το κυβερνών κόμμα.

Το τελευταίο διάστημα έχει συγκροτηθεί μία ομάδα με άξονα τους πανεπιστημιακούς Νότη Μαριά και Νίκο Κοτζιά, αλλά και τον εργατολόγο Αλέξη Μητρόπουλο. Αυτοί θα συντάξουν την διακήρυξη που θα παρουσιαστεί σε λίγες μέρες. Ζητούμενο είναι ο νέος κομματικός φορέας να έχει πολιτική εκπροσώπηση, και στο πλαίσιο αυτό έχουν συζητήσει με τους πρώην βουλευτές του ΠΑΣΟΚ Σακοράφα, Παπαχρήστου, Κουρουπλή, χωρίς όμως να έχει κλείσει η συνεργασία μαζί τους. Σημειώνεται ότι δεν έχουν αποδώσει οι διερευνητικές συνομιλίες με τους Δημαρά και Οικονόμου, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει το «Άρμα Πολιτών».

Αξίζει να αναφέρουμε ότι πριν από λίγες μέρες, στο ξενοδοχείο «Novotel» συγκεντρώθηκαν αντιμνημονιακά στελέχη που έχουν αποχωρήσει από το ΠΑΣΟΚ, συνδικαλιστές και πανεπιστημιακοί, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν μια «Κίνηση» η οποία θα φέρει πιο κοντά τον σοσιαλιστικό χώρο με την αριστερά, με σκοπό τη δημιουργία ενός αντιμνημονιακού μετώπου.

Ανάμεσα σε αυτούς που έδωσαν το «παρών» σε εκείνη τη συγκέντρωση ήταν ο πανεπιστημιακός και πρώην πρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ Ν. Κοτζιάς, ο εργατολόγος Α. Μητρόπουλος, ο πανεπιστημιακός Ν. Μαριάς, μέλη της κίνησης «Σπίθα» του Μ. Θεοδωράκη, οι βουλευτές Β. Παπαχρήστος και Π. Κουρουμπλής και μέλη της προερχόμενης από το ΠΑΣΟΚ ομάδας νεολαίας «Νέος Αγωνιστής». Το αν η «Ενωτική Πρωτοβουλία Κινημάτων και Πολιτικών Κινήσεων» μετατραπεί τελικά σε πολιτικό κόμμα, θα φανεί τις επόμενες μέρες.

Το προηγούμενο διάστημα, εκπρόσωποι της συλλογικότητας "Νέος Αγωνιστής", στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν, άσκησαν σκληρή κριτική στην κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου που “οδηγεί τη χώρα στη χρεωκοπία” και απηύθυναν κάλεσμα για τη συγκρότηση παλλαϊκού μετώπου για μια νέα “λαϊκή μεταπολίτευση”. Ο "Νέος Αγωνιστής" συγκροτήθηκε το 2006 από μέλη του ΠΑΣΟΚ που αντιτάχθηκαν στην συμφωνία της ηγεσίας του κόμματος με την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος. Τα μέλη του «Νέου Αγωνιστή» υποστήριξαν πως “το ΠΑΣΟΚ είναι ψευδώνυμο” και χαρακτήρισαν αυταπάτη τη συγκρότηση αριστερής πτέρυγας εντός του, “αφού αυτό στην πραγματικότητα έχει αυτοκαταργηθεί”.

Ο Γιάννης Χατζηαντωνίου, μέλος του "Νέου Αγωνιστή", αναφέρθηκε στο κίνημα των πλατειών, λέγοντας πως το πρώτο αίτημα των Αγανακτισμένων είναι η εθνική ανεξαρτησία, ενώ κατήγγειλε ότι μέσω του Μεσοπρόθεσμου θεσπίζεται η πώληση συμβολικών κτηρίων της εθνικής κυριαρχίας. Στάθηκε στο ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου, υποστήριξε πως η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου προωθεί τη διάσωση των ξένων πιστωτών υπονομεύοντας τους Έλληνες και την εθνική οικονομία, ενώ σχολιάζοντας τις αποδοκιμασίες σε κυβερνητικούς βουλευτές είπε πως σε αυτές πρωτοστατούν οι “διπλά προδομένοι” ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ. Στον "Νέο Αγωνιστή" βρίσκονται πολλά γνωστά πρόσωπα όπως οι Βασίλης Ασημακόπουλος, Νίνα Κασιμάτη (μέλος Εθνικού Συμβουλίου ΠΑΣΟΚ) και Κώστας Τσουκαλάς (μέλος Εθνικού Συμβουλίου Νεολαίας ΠΑΣΟΚ).

Δικαστική δικαίωση για το Δίστομο από το Ανώτατο Ιταλικό Δικαστήριο

Μία ακόμη σπουδαία δικαστική νίκη, κατά του γερμανικού Δημοσίου στην Ιταλία, πέτυχαν οι συγγενείς των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας του Διστόμου. Ο ιταλικός Άρειος Πάγος επικύρωσε απόφαση του Εφετείου της Φλωρεντίας, η οποία έκανε δεκτή την προσφυγή 120 συγγενών της ναζιστικής σφαγής για καταβολή αποζημίωσης περίπου 30 εκατομμυρίων ευρώ, από το γερμανικό Δημόσιο.

Η ιστορική αυτή απόφαση έρχεται να συμπληρώσει προηγούμενη επίσης θετική για τους συγγενείς των θυμάτων απόφαση του ιταλικού Αρείου Πάγου, που αφορούσε όμως μόνο τη διεκδίκηση των δικαστικών εξόδων της υπόθεσης, δηλαδή ποσού 3.000 ευρώ.

Και οι δύο αποφάσεις του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου της Ιταλίας είναι ιδιαίτερα σημαντικές γιατί απέρριψαν τις αιτήσεις αναίρεσης του γερμανικού Δημοσίου, με τις οποίες ζητούσε να του αναγνωριστεί το προνόμιο της ετεροδικίας για τα εγκλήματα αυτά, κάτι που θα ισοδυναμούσε με δικαστική ασυλία όλων των πράξεων βίας και θηριωδίας των ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής στην Ελλάδα.

Ωστόσο, η απόφαση αυτή δεν μπορεί να εκτελεστεί αυτή τη στιγμή. Οι δικαιωμένοι συγγενείς, πριν προχωρήσουν σε εκτέλεση της απόφασης αυτής κατά ακινήτων του γερμανικού Δημοσίου στην Ιταλία, πρέπει να περιμένουν την έκδοση και της απόφασης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης, στο οποίο έχει προσφύγει το γερμανικό κράτος, μετά την πρώτη αρνητική γι' αυτό απόφαση του ιταλικού Ανώτατου Δικαστηρίου. Στο Δικαστήριο της Χάγης έχει ασκήσει παρέμβαση και το ελληνικό Δημόσιο.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι συγγενείς των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας του Διστόμου, είναι οι μόνοι, έπειτα από δικαστικές πρωτοβουλίες του αείμνηστου Ι. Σταμούλη, που δικαιώθηκαν στα ελληνικά δικαστήρια (Άρειος Πάγος). Όμως δεν μπόρεσαν να εκτελέσουν αυτή την απόφαση στην Ελλάδα, καθώς ο απαράδεκτος (τότε) υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Σταθόπουλος αρνήθηκε να δώσει την άδεια για την εκτέλεση της απόφασης.

Με επίκληση της ετεροδικίας έχουν παγώσει εξάλλου στην Ελλάδα (έπειτα από σχετική απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου) όλες οι άλλες δικαστικές προσφυγές αποζημίωσης για ανάλογες πράξεις εγκλημάτων πολέμου (π.χ. Καλάβρυτα, Κάνδανος κ.α.).

Για όσους δεν γνωρίζουν, θυμίζουμε ότι στις 10 Ιουνίου 1944 στο Δίστομο (χωριό της Βοιωτίας) πραγματοποιήθηκε μια απερίγραπτη ναζιστική κτηνωδία. Η σφαγή του Διστόμου είναι μία από τις μεγαλύτερες σφαγές αμάχων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με 228 νεκρούς, εκ των οποίων και 53 παιδιά.

Αυτός που θεωρείται ως βασικός υπαίτιος για τη σφαγή στο Δίστομο, είναι ο Χανς Ζάμπελ. Για τον Ζάμπελ, μέχρι και σήμερα υπάρχουν πολύ λίγες πληροφορίες. Είναι γνωστό ότι μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου συνελήφθη στη Γαλλία και κατόπιν εκδόθηκε στην Ελλάδα. Στην πορεία ζητήθηκε η μεταφορά του στην Γερμανία για τις εγχώριες έρευνες όπου και παρέμεινε. Πληροφορίες κάνουν λόγο ότι ο Ζάμπελ ζει ως και σήμερα ελεύθερος.

Παραθέσαμε με πολύ σύντομο τρόπο αυτές τις ιστορικές πληροφορίες κυρίως για να θυμίσουμε στους νεότερους πόσα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας έχει διαπράξει ο φασισμός και ο ναζισμός. Θεωρούμε απαραίτητη την ιστορική μνήμη στη σημερινή εποχή, καθώς υπάρχουν ορισμένοι νεοναζί – νεοφασίστες – ακροδεξιοί και νοσταλγοί του Χίτλερ που παραπληροφορούν τους συμπολίτες μας και αποσιωπούν σκόπιμα τα πολυάριθμα ναζιστικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη χώρα μας, αλλά και αλλού, την περίοδο της κατοχής.

Θυμίζουμε ότι η καταδικαστική απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς κατά της Γερμανίας για τη σφαγή του Διστόμου (είχαν επιδικαστεί αποζημιώσεις ύψους 9,5 δισεκατομμυρίων δραχμών) δεν εκτελέστηκε τελικά λόγω της άρνησης του απαράδεκτου υπουργού Δικαιοσύνης του ΠΑΣΟΚ Μιχάλη Σταθόπουλου. Στη συνέχεια, ακολούθησε η απόφαση του Εφετείου της Φλωρεντίας (για το θέμα του Διστόμου) που έλεγε ότι τα ακίνητα της Γερμανίας που βρίσκονται εντός της ιταλικής επικράτειας, μπορούν να κατασχεθούν, ώστε να δοθούν τα ποσά που θα αντληθούν σε συγγενείς όσων υπέστησαν της θηριωδίες του ναζιστικού καθεστώτος.

Θα πρέπει να πούμε ότι στο πλευρό των Ελλήνων, που αγωνίζονται στα δικαστήρια για το θέμα του Διστόμου, βρίσκεται και η «Ομάδα Εργασίας για το Δίστομο» (Arbeitkeis Distomo) που αποτελείται κυρίως από Γερμανούς δικηγόρους.

Η ΑΚ Distomo έχει έδρα της το Αμβούργο και δρα εν γένει υπέρ της άμεσης καταβολής των γερμανικών αποζημιώσεων στα θύματα του ναζισμού. «Κάποιος που δεν θέλει να μιλήσει για τον πόλεμο και τα εγκλήματα πολέμου προστατεύει τους δράστες και θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη. Αυτό ισχύει για το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και επιπρόσθετα για σήμερα» σύμφωνα με ανακοίνωση της ΑΚ Distomo.

Σημαντικές είναι και οι προσπάθειες που κάνει ο Μανώλης Γλέζος, Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών προς την Ελλάδα, που τόνισε ότι η καταβολή των αποζημιώσεων αποτελεί οικονομικό και ηθικό χρέος της Γερμανίας προς την Ελλάδα.

Τον Ιούνιο του 2011, Γερμανοί πολίτες πραγματοποίησαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από τη γερμανική πρεσβεία στην Αθήνα, ζητώντας από τις γερμανικές αρχές την καταβολή των αποζημιώσεων από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ελλάδα.

Το ποσόν ανέρχεται, σήμερα, σε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ. Οι συγκεντρωμένοι είχαν αναρτήσει πανό που έγραφε "Άμεση αποζημίωση όλων των Ελλήνων θυμάτων του ναζισμού", ενώ φώναζαν στα ελληνικά τη λέξη "Αποζημίωση". Ο Μάρτιν Κλίνγκε και η Γκαμπριέλε Χάινεκε, δικηγόροι της «Ομάδας Εργασίας για το Δίστομο», τόνισαν ότι η Γερμανία πρέπει να αποσύρει την προσφυγή που κατέθεσε εναντίον της Ιταλίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και να καταβάλει τώρα τις αποζημιώσεις που έχουν ήδη αναγνωριστεί με δικαστική απόφαση στα θύματα του Διστόμου.